นมแม่ สุดยอดสารอาหาร

นับตั้งแต่ลูกน้อยโผล่ออกมาลืมตาดูโลก อาหารอย่างแรกที่เขาได้ลิ้มลองก็คือน้ำนมจากเต้าของแม่นั่นเอง น้ำนมแม่...อาหารที่ดูธรรมดา ๆ แต่มีคุณค่ามหาศาล เพราะนอกจากจะเป็นแหล่งสารอาหารที่ดีที่สุดสำหรับลูกแล้ว ยังเป็นวัคซีนธรรมชาติ ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้ลูกแข็งแรงอีกด้วยนะคะ ขนาดองค์การอนามัยโลก (WHO) ยังแนะนำให้คุณแม่ทั้งหลาย เลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียวตั้งแต่แรกเกิดจนถึง 6 เดือน โดยไม่ต้องให้อาหารอย่างอื่นควบคู่เลย แม้แต่น้ำเปล่าก็ตาม เห็นไหมคะว่าน้ำนมแม่นั้นมหัศจรรย์แค่ไหน

น้ำนมแม่มีอะไรพิเศษนะ ลูกน้อยถึงได้โตและแข็งแรง
น้ำนมแม่หลังคลอดมีสารอาหารนับไม่ถ้วนเลยค่ะ โดยทั่วไปแบ่งออกเป็น 3 ระยะ ดังนี้
น้ำนมระยะที่ 1 (Colostrum) ช่วง 1 - 3 วันแรก น้ำนมจะมีสีเหลืองเนื่องจากมีแคโรทีนสูง แต่มีปริมาณน้ำตาลแลคโตสไม่สูงมาก อุดมไปด้วยโปรตีนต่าง ๆ เกลือแร่ วิตามิน สารอาหารที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตของสมองและการมองเห็นของลูก รวมทั้งมีฤทธิ์เป็นยาระบายอ่อน ๆ ช่วยขับขี้เทาของลูกได้ด้วย
น้ำนมระยะที่ 2 (Transitional Milk) หลังจาก 5 วัน - 2 สัปดาห์แรก น้ำนมจะเปลี่ยนเป็นสีขาวขุ่น มีสารอาหารเพิ่มขึ้นทั้งไขมันและน้ำตาล ซึ่งมีปริมาณที่เหมาะต่อการเจริญเติบโตของลูก
น้ำนมระยะที่ 3 (Mature Milk) พอผ่านช่วง 2 สัปดาห์แรกไปแล้ว น้ำนมแม่จะมีปริมาณมากขึ้น และมีสารอาหารหลักที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตของลูก ได้แก่

• โปรตีน โปรตีนส่วนใหญ่ที่อยู่ในน้ำนม ได้แก่ เคซีนชนิดเบต้า อัลฟาแลคตาบูมิน แลคโตเฟอริน (โปรตีนที่ยับยั้งการเจริญของเชื้อโรคบางชนิด) อิมมูโนโกลบูลิน A (IgA) (เพิ่มภูมิต้านทาน) ไลโซไซม์ (เอนไซม์ที่มีฤทธิ์ทำลายผนังเซลล์ของแบคทีเรีย) และซีรัมอัลบูมิน
• ไขมัน มีกรดไขมันที่จำเป็นต่อร่างกายอย่าง DHA (Docosahexaenoic Acid) และ AA (Arachidonic Acid) ที่มีความสำคัญต่อการพัฒนาระบบประสาทและการมองเห็น
• น้ำตาลแลคโตส นมแม่มีโอลิโกแซคคาไรด์ (HMOs) มากกว่า 200 ชนิด มากกว่าที่พบในนมวัวถึง 5 เท่า และเป็นแหล่งอาหารสำคัญของจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์ต่อร่างกายทารก ช่วยสร้างระบบภูมิคุ้มกันได้
• วิตามินและแร่ธาตุ มีวิตามินที่สำคัญ ได้แก่ A, B1, B2, B6, B12, C, D, E, K และมีแร่ธาตุต่าง ๆ เช่น เหล็ก แคลเซียม ไอโอดีน

เมื่อลูกน้อยกินนมแม่ไปนาน ๆ เขาจะได้ประโยชน์มากมายอย่างที่ใครก็คาดไม่ถึง!

1. เพิ่มระดับเชาวน์ปัญญา (IQ) ทำให้สมองเรียนรู้ได้ไว ช่วยลดการเป็นโรคจิตเวชในอนาคต
2. มีภูมิคุ้มกันแข็งแรง ลดการเกิดโรคภูมิแพ้ รวมไปถึงโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว โรคอ้วน โรคเบาหวาน โรคไหลตายในเด็กทารก (SIDS)
3. มีพัฒนาการทางร่างกายที่ปกติ กระดูกและกล้ามเนื้อแข็งแรง ทรงตัวได้ดีในวัยที่เริ่มหัดเดิน
4. การดูดนมแม่ทำให้ลูกมีสุขภาพช่องปากที่ดี ฟันจะขึ้นเรียงตัวไม่ทับซ้อนกันและไม่ผุกร่อน
5. การโอบกอดการสัมผัสที่อบอุ่นขณะที่แม่ให้นม จะช่วยกระตุ้นความฉลาดทางอารมณ์ของลูก และสร้างสายสัมพันธ์ที่ดีระหว่างแม่ลูก

การให้นมลูกนั้นสำคัญมาก ยิ่งให้นานเท่าไหร่ยิ่งดีเท่านั้น เพราะมีประโยชน์นานับประการต่อทั้งแม่และตัวลูก คุณแม่ที่สามารถให้นมลูกได้นานนับปีถือว่าโชคดีที่สุดในโลกเลยค่ะ เพราะนอกจากจะทำให้พัฒนาการทางร่างกายและสมองของลูกสมบูรณ์แข็งแรงแล้ว ยังสร้างสายใยความรักความผูกพันกับลูกได้อย่างดีอีกด้วยค่ะ

เรียบเรียงโดย
พญ.ปรารถนา ปันทะ
นายแพทย์ชำนาญการ