เมื่อลูกเป็นหูน้ำหนวก

 

ถ้าหากลูกบ่นปวดหู หรือชอบเอามือกุมหูไว้ตลอด แสดงว่าต้องมีอะไรผิดปกติแน่ ๆ ให้คุณพ่อคุณแม่สันนิษฐานไว้เลยค่ะว่าลูกอาจเป็นหูน้ำหนวก แล้วรีบพาเขาไปหาหมอนะคะ โรคนี้มีชื่อเรียกอีกอย่างว่า โรคหูชั้นกลางอักเสบ พบมากในเด็กที่ภูมิคุ้มกันไม่แข็งแรงและ
ติดหวัดบ่อย ถึงอาการจะค่อนข้างรุนแรง รวมทั้งเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนได้ง่าย แต่ถ้าหากรักษาทันและดูแลสุขอนามัยของลูกอย่างถูกวิธี ก็มีโอกาสหายขาดได้ค่ะ

 

หูน้ำหนวกเกิดจากอะไร เป็นแล้วทรมานมากไหม

หูน้ำหนวกมักเกิดจาก 2 สาเหตุหลัก ๆ นั่นคือ ติดเชื้อแบคทีเรียในหูชั้นกลาง ทำให้หูชั้นกลางอักเสบ มีหนองขัง หนองที่เกิดขึ้นนี้จะดันแก้วหูทะลุเป็นรูกว้างและเป็นน้ำหนวกไหลออกมา ส่วนอีกสาเหตุหนึ่งคือ ท่อปรับความดันที่เชื่อมระหว่างหูชั้นกลางกับคอทำงานผิดปกติ ทำให้รู้สึกเหมือนมีน้ำขังอยู่ในหูตลอดเวลา มีเสียงก้องในหู ปวดหูเล็กน้อย

 

อาการเฉียบพลัน แก้วหูบวมแดงแต่ยังไม่ทะลุ มีไข้สูง ปวดหูมาก ถ้าเป็นเด็กเล็กจะร้องไห้งอแงไม่ยอมนอน เอามือกุมหูหรือดึงหูข้างที่ปวดไว้ตลอด ถ้ายังไม่ได้รักษาจะมีอาการหูอื้อและปวดหูมากขึ้น จนเมื่อแก้วหูทะลุ อาการปวดหูและไข้จะเริ่มทุเลา แต่จะมีหนองซึ่ง
มีกลิ่นเหม็นไหลออกจากหู แก้วหูที่ทะลุนี้จะซ่อมแซมปิดรูได้เองภายใน 2 สัปดาห์ และจะกลับมาได้ยินปกติ แต่ถ้าไม่สามารถปิดรูได้เองนานเกินกว่า 3 เดือน ก็จะกลายเป็นหูน้ำหนวกแบบเรื้อรังค่ะ

 

อาการเรื้อรัง มีน้ำหนวกหรือหนองไหลออกจากหูเป็น ๆ หาย ๆ ร่วมกับมีอาการหูอื้อ หูตึง บางรายอาจมีอาการบ้านหมุน คลื่นไส้ อาเจียน ส่วนมากจะไม่มีไข้หรือปวดหู อาการเหล่านี้มักเกิดขึ้นเวลาเป็นหวัด เจ็บคอ หรือหลังจากเล่นน้ำ ถ้าไม่ได้รักษาอย่างถูกต้องจะเกิดภาวะแทรกซ้อนตามมาค่ะ เช่น มีฝีรอบ ๆ หู หูหนวกสนิท ใบหน้าเป็นอัมพาตครึ่งซีก เยื่อหุ้มสมองอักเสบ และเป็นฝีในสมอง

 

ปัจจัยเสี่ยงที่เราอาจนึกไม่ถึงว่าจะทำให้เด็กเป็นโรคหูน้ำหนวก ได้แก่ เป็นไซนัสอักเสบ ต่อมทอนซิลอักเสบ หรือเป็นหวัดบ่อย สั่งน้ำมูกแรง ๆ ดำน้ำหรือว่ายน้ำขณะโพรงจมูกอักเสบมีภูมิคุ้มกันไม่แข็งแรงโดยเฉพาะเด็กที่ไม่ได้กินนมแม่ สมาชิกในครอบครัวเป็นโรคหูน้ำหนวกมีภาวะปากแหว่งเพดานโหว่ ใช้อุปกรณ์ที่ไม่สะอาดมาปั่นหู อยู่ในที่ที่มีควันบุหรี่

 

 

คุณพ่อคุณแม่ช่วยลูก ๆ ป้องกันได้ด้วยวิธีเหล่านี้

• ไม่ซื้อยาหยอดหูมาใช้เอง แต่ควรปรึกษาแพทย์ก่อน
• ไม่ปิดจมูกขณะสั่งน้ำมูก ไอ จาม และไม่สั่งน้ำมูกแรงเกินไปขณะเป็นหวัด
• ไม่แคะหรือปั่นเข้าไปในหูลึก ๆ และไม่ให้น้ำเข้าหูขณะว่ายน้ำ
• ไม่ใกล้ชิดผู้ที่เป็นไข้หวัดและโรคติดเชื้อทางเดินหายใจอื่น ๆ
• หลีกเลี่ยงอยู่ในที่อากาศเย็นมาก ๆ
• ให้ทารกกินนมแม่อย่างน้อย 6 เดือน และหลีกเลี่ยงการใช้จุกนมปลอม
• วัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ ช่วยลดการเกิดหูน้ำหนวกได้

 

ถ้าเป็นแล้ว รักษายุ่งยากไหมนะ

เบื้องต้นแพทย์จะทำความสะอาดช่องหู และให้กินยาพาราเซตามอลแก้ปวดลดไข้ค่ะ แต่ถ้าตรวจพบว่าเกิดจากเชื้อแบคทีเรีย ก็จะให้ยาปฏิชีวนะติดต่อกันประมาณ 1-2 สัปดาห์ และใช้ยาหยอดหูร่วมด้วยในรายที่มีหนองไหลออกจากหู แต่ถ้าให้ยาเต็มที่แล้วอาการป่วยยังไม่ดีขึ้น แพทย์จะระบายเอาหนองออก โดยเจาะเยื่อแก้วหู หรือผ่าตัดบริเวณหลังหูเข้าสู่โพรงกระดูกมาสตอยด์กรณีที่โพรงกระดูกมาสตอยด์มีการอักเสบและมีหนองขัง

 

โรคหูน้ำหนวก หากรักษาช้าจนเกิดภาวะแทรกซ้อนที่อันตราย จะส่งผลกระทบต่อการได้ยินและพัฒนาการด้านต่าง ๆ ของเด็กค่ะ ดังนั้นเมื่อลูกน้อยเป็นหวัดยาวนานและมีอาการน่าสงสัย คุณพ่อคุณแม่ควรรีบพาไปพบแพทย์ตั้งแต่เนิ่น ๆ เพื่อไม่ให้อาการลุกลามถึงขั้นรุนแรงนะคะ

 

เรียบเรียงโดย
พญ.ปรารถนา ปันทะ
นายแพทย์ชำนาญการ